Đồng minh của Mỹ đồng loạt đáp trả đòn thuế quan của Trump
Làn sóng phản ứng dữ dội đang lan rộng trên toàn cầu sau khi Tổng thống Donald Trump chính thức áp đặt các mức thuế quan lên ba đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ. Động thái này đánh dấu một bước ngoặt căng thẳng mới trong quan hệ thương mại quốc tế.
Theo sắc lệnh hành pháp được ký ngày 01/02, Trump đã áp thuế 25% lên hàng hóa từ Mexico và Canada, đồng thời đánh thuế 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, có hiệu lực từ ngày 04/02. Riêng nhóm tài nguyên năng lượng từ Canada chỉ chịu mức thuế 10% nhằm "giảm thiểu mọi tác động đến giá xăng và dầu sưởi gia đình", một quan chức cấp cao trong chính quyền cho biết.
"Các biện pháp này nhằm đối phó với mối đe dọa lớn từ người nhập cư bất hợp pháp và ma túy chết người đang giết hại công dân của nước Mỹ, bao gồm cả fentanyl", ông Trump viết trên mạng xã hội X. Tổng thống Mỹ còn cảnh báo sẵn sàng "tăng hoặc mở rộng phạm vi" thuế quan nếu các nước này có động thái trả đũa.
Phản ứng từ Canada diễn ra nhanh chóng và quyết liệt. Thủ tướng Justin Trudeau công bố gói thuế trả đũa trị giá 155 tỷ USD, trong đó sẽ áp thuế với 30 tỷ USD hàng hóa từ ngày 04/02, phần còn lại sẽ triển khai sau đó 21 ngày. "Chúng tôi cần thời gian để các doanh nghiệp Canada và chuỗi cung ứng tìm kiếm giải pháp thay thế", Trudeau giải thích.
Danh sách hàng hóa Mỹ bị Canada đánh thuế trả đũa rất đa dạng, từ đồ uống có cồn, trái cây, rau củ, nước hoa đến quần áo và giày dép. Canada thậm chí còn tuyên bố sẽ rút toàn bộ đồ uống có cồn của Mỹ khỏi các cửa hàng rượu do Chính phủ điều hành.
Mexico cũng thể hiện lập trường cứng rắn. Tổng thống Claudia Sheinbaum đã chỉ đạo bộ trưởng kinh tế triển khai "kế hoạch B", bao gồm các biện pháp thuế quan và phi thuế quan để bảo vệ lợi ích quốc gia.
Trong khi đó, Trung Quốc chọn con đường pháp lý bằng việc đệ đơn kiện lên WTO. Bộ Thương mại nước này chỉ trích động thái đơn phương của Mỹ là vi phạm nghiêm trọng các quy tắc WTO và phá vỡ hợp tác kinh tế thương mại bình thường giữa hai nước.
EU cũng đã lên tiếng "lấy làm tiếc" về quyết định của Mỹ và cảnh báo sẽ "phản ứng kiên quyết" nếu bị nhắm tới. Quan hệ giữa Trump và EU đang xấu đi sau đề xuất gây tranh cãi về việc mua Greenland của ông.
Tác động kinh tế của cuộc chiến thương mại này có thể sẽ sâu rộng và kéo dài. Paul Ashworth, Chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Bắc Mỹ của Capital Economics cảnh báo: "Đây mới chỉ là đòn tấn công đầu tiên trong cuộc chiến thương mại toàn cầu có thể trở nên rất tàn khốc". Ông dự báo cả Canada và Mexico có thể rơi vào suy thoái vào cuối năm nay do xuất khẩu sang Mỹ chiếm khoảng 20% GDP của họ. Đặc biệt, làn sóng lạm phát tại Mỹ từ các biện pháp thuế quan này được dự đoán sẽ đến nhanh và mạnh hơn dự kiến ban đầu.
Các chuyên gia kinh tế nhận định rằng tác động của cuộc chiến thương mại sẽ lan rộng ra toàn bộ chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc gián đoạn thương mại có thể dẫn đến sự tái cơ cấu các mối quan hệ kinh tế quốc tế, khi các quốc gia tìm kiếm đối tác thương mại mới và đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ.
Vũ Hạo (Theo CNBC)
