Thuế quan ảnh hưởng ra sao đến lãi suất và hoạt động ngân hàng?
Khi Chính phủ đã thể hiện quyết tâm giữ vững tốc độ tăng trưởng 8% và khi Việt Nam đang chủ động đàm phán ở cấp cao nhất để hóa giải rủi ro từ bên ngoài, NHNN buộc phải giữ nhiệt cho nền kinh tế bằng chính sách lãi suất thấp, ít nhất trong ngắn hạn.
Việc Mỹ áp thuế nhập khẩu lên tới 46% với hàng hóa Việt Nam không đơn thuần là một rào cản thương mại, mà là một cú sốc tiềm ẩn nguy cơ lan rộng đến sản xuất, việc làm, tỷ giá, lạm phát và thị trường tài chính.
Mỹ là đối tác xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, thì việc áp thuế cao đánh thẳng vào các ngành hàng chủ lực như dệt may, da giày, gỗ, nông sản, điện tử… sẽ khiến đơn hàng sụt giảm, doanh nghiệp thu hẹp sản xuất và đối mặt với khó khăn tài chính. Theo đó, thuế quan sẽ gây tác động dây chuyền đến hệ thống tài chính - ngân hàng. Dễ thấy nhất là dòng tiền doanh nghiệp giảm, nhu cầu vay vốn bị ảnh hưởng, nợ xấu tiềm ẩn tăng lên. Trong khi đó, sức ép lên tỷ giá và nhập khẩu lạm phát nếu cán cân thương mại xấu đi có thể buộc Ngân hang Nhà nước (NHNN) phải linh hoạt điều hành chính sách tiền tệ hơn.
Duy trì lãi suất thấp là yêu cầu tất yếu, ít nhất trong 2-3 quý tới
Ông Nguyễn Quang Huy - CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường đại học Nguyễn Trãi cho rằng, lãi suất ngân hàng - về bản chất là “nhiệt kế” của nền kinh tế. Khi Chính phủ đã thể hiện quyết tâm giữ vững tốc độ tăng trưởng 8% và khi Việt Nam đang chủ động đàm phán ở cấp cao nhất để hóa giải rủi ro từ bên ngoài, NHNN buộc phải giữ nhiệt cho nền kinh tế bằng chính sách lãi suất thấp, ít nhất trong ngắn hạn.
Để giữ được lãi suất thấp bền vững, cần phải củng cố lòng tin, tăng nội lực của doanh nghiệp, đa dạng hóa thị trường và duy trì ổn định chính trị - ngoại giao. Nếu làm được điều đó, không những vượt qua cú sốc từ Mỹ, mà Việt Nam còn có thể vươn lên trở thành nền kinh tế hấp dẫn hơn nhờ vào sự đồng lòng giữa Chính phủ, doanh nghiệp và người dân.
Theo sát chỉ đạo của Chính phủ và NHNN, các ngân hàng tiếp tục giữ mức lãi suất huy động ở mức thấp để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp. Tính đến đầu tháng 4/2025, nhiều ngân hàng tiếp tục giảm lãi suất huy động từ 0.1-0.3 điềm phần trăm ở tất cả các kỳ hạn so với kỳ điều chỉnh trước như: NCB, Nam A Bank, VPBank, Techcombank, KienLongBank…
Nhóm ngân hàng quốc doanh cũng không nằm ngoài vòng xoay giảm lãi suất khi Agribank giảm lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 tháng còn 2.1%/năm và kỳ hạn 3 tháng còn 2.4%/năm; trong khi đó BIDV và VietinBank giảm lãi suất kỳ hạn 1 tháng còn 1.6%/năm và kỳ hạn 3 tháng còn 1.9%/năm. Nhóm quốc doanh duy trì khung lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 tháng từ 1.6-2.1%/năm, kỳ hạn 3 tháng ở mức 1.9-2.4%/năm, kỳ hạn 6-9 tháng là 2.9-3.5%/năm, kỳ hạn 12 tháng trong khoảng 4.6-4.7%/năm.
Tính đến ngày 09/04/2025, lãi suất tiền gửi tiết kiệm từ 1-3 tháng được các ngân hàng duy trì trong khoảng 1.6 - 4.1%/năm, kỳ hạn 6-9 tháng trong khoảng 2.9 - 5.35%/năm, kỳ hạn 12 tháng trong khoảng 3.7 - 5.6%/năm.
Ở kỳ hạn 12 tháng, Saigonbank có mức lãi suất tiền gửi cao nhất với 5.6%/năm. Kế đó là BVBank ở mức 5.55%/năm. NCB và Vietbank cùng giữ ở mức 5.5%/năm.
Ở kỳ hạn 6 tháng, NCB giữ mức lãi suất cao nhất ở 5.25%/năm. Kế đó là BVBank và OCB cùng ở mức 5.1%/năm.
Trong khi kỳ hạn 3 tháng đang có mức lãi suất cao nhất tại Nam A Bank, OCB và NCB là 4.1%/năm.
|
Lãi suất tiền gửi tiết kiệm cá nhân tại các ngân hàng tính đến ngày 09/04/2025
Nguồn: Người viết tổng hợp
|
Nhóm ngân hàng ngoại cũng giảm lãi suất tại kỳ điều chỉnh đầu tháng 4 như Public Bank, Standard Chartered Bank và UOB. Lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng tại nhóm ngân hàng ngoại cao nhất là Public Bank ở mức 5.5%/năm, kỳ hạn 6 tháng là 5%/năm áp dụng tại Public Bank và CIMB.
|
Lãi suất tiền gửi tiết kiệm cá nhân tại các ngân hàng ngoại tính đến ngày 09/04/2025
Nguồn: Người viết tổng hợp
|
Theo ông Huy, với chỉ đạo giữ vững mục tiêu tăng trưởng 8%, NHNN không còn nhiều lựa chọn ngoài việc tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất thấp, ít nhất là trong 2-3 quý tới.
Việc duy trì lãi suất thấp là điều tất yếu nhằm giúp giảm chi phí vốn cho doanh nghiệp, đặc biệt là các ngành xuất khẩu bị ảnh hưởng. Đồng thời, hỗ trợ đầu tư tư nhân và tiêu dùng nội địa, qua đó bù đắp phần suy giảm từ khu vực xuất khẩu. Duy trì thanh khoản dồi dào trong hệ thống ngân hàng để đảm bảo không xảy ra đổ vỡ tín dụng. Quan trọng nhất là tránh gây áp lực lên tỷ giá thông qua chính sách thắt chặt quá sớm.
Trong bối cảnh lạm phát trong nước vẫn kiểm soát được và đồng USD chưa quá mạnh, NHNN hoàn toàn có cơ sở để giữ lãi suất điều hành ở mức thấp và sử dụng linh hoạt công cụ thị trường mở, tỷ giá trung tâm và dự trữ ngoại hối để ổn định thị trường.
Về hoạt động ngân hàng, ông Huy nói thêm, cú sốc thuế lần này là phép thử về năng lực quản trị rủi ro của hệ thống ngân hàng. Qua đó, rà soát lại danh mục tín dụng theo ngành nghề, thị trường; củng cố hệ số an toàn vốn; đồng hành tái cấu trúc với doanh nghiệp gặp khó.
Với doanh nghiệp, đây là cơ hội để tái cơ cấu thị trường xuất khẩu, tăng cường nội lực, đầu tư chuyển đổi xanh và ứng dụng công nghệ – nhằm tăng sức cạnh tranh thực chất thay vì phụ thuộc ưu đãi thuế quan.
Với chính sách vĩ mô, thời điểm này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa - tiền tệ, thương mại - ngoại giao - thông tin truyền thông để kiểm soát kỳ vọng và giữ ổn định lòng tin thị trường.
Phát biểu tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3 và Hội nghị Chính phủ với các địa phương ngày 06/04/2025 vừa qua, Thống đốc NHNN - bà Nguyễn Thị Hồng cho biết, sau khi một số ngân hàng thương mại tăng lãi suất huy động, NHNN đã tổ chức cuộc họp và sau đó các ngân hàng điều chỉnh giảm. Tính đến hết quý 1/2025, mặt bằng lãi suất huy động mới gần như không thay đổi chỉ tăng 0.08%, trong khi mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục giảm 0.4% so với cuối năm 2024 cho thấy nỗ lực của hệ thống ngân hàng trong việc hỗ trợ nền kinh tế.
Thống đống nhận định tỷ giá là vấn đề tất cả các doanh nghiệp rất quan tâm sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố sắc lệnh thuế. NHNN đã theo dõi sát sắc thuế của Tổng thống Trump và nhận thấy sự khác biệt so với những lần trước. Lần này sắc thuế dựa trên thặng dư thương mại của 57 quốc gia.
Thống đốc NHNN đánh giá diễn biến tỷ giá phức tạp, khó lường thể hiện rõ sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố sắc thuế, ngày đầu tiên tỷ giá tăng lên thêm 0.6%. Nhất là khi đối tác thương mại áp dụng trả đũa chắc chắn thị trường tài chính tiền tệ diễn biến phức tạp hàng ngày hàng giờ.
NHNN sẽ theo dõi rất sát diễn biến thị trường để điều hành các công cụ, giải pháp với thời điều và liều lượng hợp lý, đặc biệt cân nhắc hài hoà sự đánh đổi tỷ giá với mục tiêu giảm lãi suất.
Cát Lam
