Những người ủng hộ Trump tại Phố Wall bàng hoàng trước thuế quan mới
Từ khoảnh khắc Tổng thống Donald Trump công bố loạt thuế quan toàn diện vào ngày 02/04 và thị trường rơi vào hỗn loạn ngay hôm sau, điện thoại của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent liên tục nhận hàng loạt tin nhắn từ các giám đốc điều hành trong giới tài chính - nơi ông từng gắn bó.
Nhiều nhà quản lý quỹ đầu tư phòng hộ và giám đốc tài chính đã tìm đến ông, hy vọng Bessent có thể giúp họ thuyết phục Trump về vấn đề thuế quan, theo những người thông thạo vấn đề. Xuất thân là cựu giám đốc đầu tư của Soros Fund Management, Bessent dường như là đồng minh tiềm năng hoàn hảo. Nhiều người cho rằng ông có thể giải thích cho tổng thống hiểu mức thuế quá cao sẽ tàn phá nền kinh tế và tiếp tục gieo rắc hỗn loạn cho thị trường.
Thực tế, Bessent không phải là người thúc đẩy chính cho quyết định về thuế quan, theo một nguồn tin thân cận. Trong các cuộc họp tại Phòng Bầu Dục, ông chỉ đóng vai trò trình bày các kịch bản có thể xảy ra đối với thị trường và nền kinh tế dựa trên các mức thuế quan khác nhau.
Chính sách thuế quan chủ yếu được định hình bởi một nhóm nhỏ trong vòng tròn thân cận của Trump, với những quyết định quan trọng về cấu trúc được đưa ra vào phút chót trước khi Tổng thống công bố.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent
|
Hiện tại, tham vọng của Trump nhằm cải tổ nền kinh tế Mỹ và thúc đẩy sản phẩm "made-in-America" đang đối đầu trực diện với giới tinh hoa Phố Wall, những người đã kiếm bộn tiền trong nhiều thập kỷ từ quan điểm thương mại quốc tế là động lực thúc đẩy trật tự thế giới. Thậm chí một số nghị sĩ Đảng Cộng hòa cũng đang bắt đầu báo động.
Trong hai ngày qua, thảm họa thị trường mà Phố Wall lo sợ đã trở thành hiện thực, xóa sổ 5.4 ngàn tỷ USD vốn hoá và kéo chỉ số S&P 500 xuống mức thấp nhất trong 11 tháng. Nỗi lo suy thoái đang lan rộng khắp toàn cầu. Những giám đốc điều hành từng hân hoan đón nhận lời hứa cắt giảm thuế và nới lỏng quy định của chính quyền Trump giờ đây phải đối mặt với một chương trình kinh tế có thể làm đảo lộn hoạt động kinh doanh của họ.
Các công ty vốn cổ phần tư nhân đang vội vã hủy bỏ kế hoạch IPO và hạ thấp kỳ vọng về sự trở lại của các thương vụ mà họ hy vọng sẽ thúc đẩy hoạt động gây quỹ. Các quỹ đầu tư phòng hộ đang phân vân không biết liệu bước đi tiếp theo của Trump có quá khó lường để đặt cược hay không. Các lãnh đạo ngân hàng trước đây dự báo một chương trình nghị sự thúc đẩy tăng trưởng nay phải hạ thấp kỳ vọng, với các nhà kinh tế của JPMorgan Chase & Co. thậm chí dự đoán một cuộc suy thoái tại Mỹ trong năm nay.
Sự lao dốc của thị trường đã khiến một số người ủng hộ nhiệt thành nhất của Trump trong giới chính trị cũng phải dự báo về hậu quả rộng lớn hơn. Thượng nghị sĩ Texas Ted Cruz tuyên bố thuế quan toàn diện "sẽ hủy hoại việc làm trong nước và gây tổn thương thực sự đến nền kinh tế Mỹ". Trong podcast của mình, ông còn cảnh báo rằng các mức thuế này có thể khiến đảng Cộng hòa đối mặt với "thảm họa" trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2026.
Trump - người từng chú ý sát sao đến hiệu suất thị trường chứng khoán trong nhiệm kỳ đầu tiên - đã cho thấy ông sẽ không dễ dàng thay đổi lập trường vì sự sụt giảm do thuế quan gây ra. Vào ngày 04/04, ông khẳng định chính sách sẽ được duy trì và các tập đoàn lớn không lo ngại về kế hoạch thuế quan. Đáng chú ý, khi thị trường đang trải qua đợt lao dốc mạnh nhất trong 5 năm, Tổng thống Trump lại đang ở câu lạc bộ golf West Palm Beach của mình.
Trong chính quyền, sự sụt giảm của thị trường đã gây ra lo lắng không nhỏ. Các quan chức đang theo dõi xem liệu tình trạng này có kéo dài sang phiên giao dịch thứ ba vào thứ Hai hay không. Tuy nhiên, dường như bất kỳ sự thay đổi chính sách nào cũng phải đến từ chính tổng thống. Và Trump đang tập trung vào tầm nhìn dài hạn với thuế quan, theo một nguồn tin. Ông liên tục nhấn mạnh sự cần thiết phải hồi sinh ngành sản xuất Mỹ, bảo đảm chuỗi cung ứng và giảm sự phụ thuộc vào đối thủ.
"Lợi ích đặc biệt duy nhất định hướng quyết định của Tổng thống Trump là lợi ích của người dân Mỹ", người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai khẳng định. "Toàn bộ chính quyền đều đồng lòng trong việc giải quyết tình trạng khẩn cấp quốc gia mà Tổng thống Trump đã chính xác chỉ ra - đó là việc đất nước chúng ta liên tục chịu thâm hụt thương mại".
Một cố vấn của Trump không thuộc chính quyền đã phê phán cách thức triển khai thuế quan và chiến lược truyền thông của Nhà Trắng trong lúc thị trường đang sụp đổ. Theo người này, lẽ ra họ nên cử các nhóm nhà kinh tế, lãnh đạo doanh nghiệp và công nhân giải thích kế hoạch trên các kênh truyền hình.
Trong những tuần trước thông báo thuế quan, một số giám đốc điều hành Phố Wall đã bắt đầu kêu gọi Bộ trưởng Tài chính can thiệp. Những người khác công khai lên tiếng cảnh báo. Ken Griffin, nhà sáng lập Citadel, liên tục chỉ trích kế hoạch thuế quan, cho rằng chúng sẽ làm giảm lợi thế cạnh tranh của Mỹ, trong khi Warren Buffett gọi thuế quan là "một hành động chiến tranh, ở một mức độ nào đó".
Bessent vẫn là thành viên quan trọng trong nhóm kinh tế của Trump, theo một quan chức chính quyền. Tuy nhiên, cố vấn cấp cao Peter Navarro và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick mới là những người thực sự chi phối sự chú ý của tổng thống về vấn đề thuế quan. Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) Jamieson Greer cũng đóng vai trò không thể thiếu trong nhóm này.
Trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg Television sau khi thuế quan được công bố vào ngày 06/04, Bessent cho biết ông không tham gia vào các cuộc đàm phán với các quốc gia khác mà chỉ tập trung vào chương trình nghị sự thuế của chính quyền.
Các công ty vốn cổ phần tư nhân từng kỳ vọng sự trở lại của Trump sẽ mang đến làn sóng IPO mới sau ba năm trầm lắng, cùng với những quy định lỏng lẻo hơn về việc thu hút khách hàng giàu có. Thay vào đó, tuần này họ phải vật lộn đánh giá tác động của thuế quan đến các công ty trong danh mục đầu tư và chứng kiến cổ phiếu lao dốc không phanh. Cổ phiếu của Apollo và KKR & Co. ghi nhận mức giảm hai ngày tồi tệ nhất trong lịch sử.
Các nhà môi giới M&A lưu ý rằng một số lĩnh vực - đặc biệt là sản xuất trong nước - vẫn có thể được hưởng lợi lớn dưới thời Trump. Tuy nhiên, họ bày tỏ lo ngại với người quen rằng tình trạng bất ổn kéo dài và thị trường đi xuống sẽ khiến việc thoái vốn với giá mong muốn trở nên khó khăn hơn. Một số công ty như Klarna Group Plc và StubHub Holdings Inc. đã tạm dừng kế hoạch IPO của mình.
Họ tránh công khai quan điểm vì sợ chọc giận Tổng thống, và thay vào đó đang cố gắng chuyển tải mối lo ngại thông qua các đại diện và nhóm vận động hành lang.
Trên Đồi Capitol, một số dấu hiệu phản đối đã xuất hiện ngay cả từ những người trung thành với Trump. Thượng nghị sĩ Chuck Grassley cùng ba thành viên Đảng Cộng hòa khác đã đồng tài trợ một dự luật lưỡng đảng nhằm đưa quyền lực thuế quan trở lại Quốc hội, yêu cầu phê duyệt hầu hết các thuế quan mới trong vòng 60 ngày. Lãnh đạo đa số John Thune, người có quyền quyết định việc đưa dự luật ra biểu quyết, cho biết ông sẽ xem xét đề xuất này.
"Tôi biết có một số quan tâm về vấn đề này", Thune nói vào ngày 04/04. Ông thừa nhận đảng đang theo dõi sát sao phản ứng của Phố Wall và hy vọng họ sẽ thấy kết quả từ kế hoạch của Trump "khá nhanh chóng".
Trong khi đó vào ngày 05/04 - khi các nhà giao dịch và giám đốc điều hành trên khắp Phố Wall và giới doanh nghiệp Mỹ vẫn đang choáng váng vì hỗn loạn thị trường - các trợ lý Nhà Trắng lại đưa ra một thông báo: Trump vừa giành chiến thắng trong vòng hai của Giải vô địch Golf dành cho Người cao tuổi tại câu lạc bộ Jupiter, Florida của ông.
Tổng thống sẽ tiến vào vòng chung kết vào ngày 06/04.
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)
