"Căn bệnh" của nền kinh tế Mỹ
Lần thứ ba trong vòng hai tuần the third time in two weeks, Tổng thống Bush đã bảo đảm với các nhà đầu tư rằng, nền kinh tế Mỹ lành mạnh, "sức khoẻ" của các doanh nghiệp đang khá lên reassured investors that the US economy is sound with corporate health improving. Thế nhưng, thị trường chứng khoán TTCK Mỹ vẫn trầm lắng the stock market sank.Cụ thể là chỉ số Dow Jones rớt 243,68 điểm còn 7.784,58 điểm. Tính ra thì Dow Jones đã rớt 16% kể từ khi Tổng thống Bush lên tiếng về TTCK vào ngày 9 tháng 7 và sau đó vào ngày 15 tháng 7 It now has tumbled 16 per cent since President Bush talked about the stock market on July 8 and again on July 15. Còn nhớ, ngày 15 tháng 7 ông Bush hứa hẹn Chính phủ của ông sẽ làm hết sức mình để chấm dứt tình trạng gian lận sổ sách cooking the books, che đậy sự thật shading the truth và vi phạm luật lệ breaking the laws.
Rõ ràng là cả hai biện pháp, bao gồm những lời nói gay gắt fighting words cũng như những sửa đổi nhanh chóng ở Quốc hội quick Congressional fixes, không có hiệu quả tích cực. Các nhà phân tích thị trường market analysts cho rằng, Wall Street đòi hỏi phải có sự thay đổi lớn về cơ cấu luật lệ major overhaul of its regulatory structure, bên cạnh đó cũng cần có một số chính sách mới của Washington some new policies from Washington để sửa chữa những sai sót hiện tại. Alan Blinder, cựu Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Federal Reserves, viết trên tờ Sunday New York Times: "Lời nói không hiệu quả Speeches have not worked. Đây là lúc để thấy rằng, hành động cần thiết hơn những lời nói it is time to see if actions will speak louder than words".
Thomas Schlesinger, nhà phân tích thuộc Financial Markets Center, nhận xét: "Cho dù chúng ta tự hào về một cơ cấu hiện đại, trong nhiều cách chúng ta vẫn điều hành và quản lý hệ thống tài chính với những công cụ từ thập niên 30 Even thought we pride ourselves on having modernized the framework, in many ways we still regulate and manage our financial system with tools from the 1930s". Schlesinger đặt ra nghi vấn là những cải cách hiện đại hoá tài chính của thập niên 90 mở ra tình trạng những tập đoàn tài chính khổng lồ được điều hành một cách lỏng lẻo bởi Fed có thể đã dọn đường cho những tai hoạ đại loại như Enron và WorldCom financial modernization reforms of the 1990s, which open the door to huge financial conglomerates regulated loosely by the Federal Reserves, may have paved the way for Enron and WorldCom-style disasters. Có tin Quốc hội đang điều tra xem những ngân hàng lớn có cho Enron vay hàng tỷ đô la được nguỵ trang dưới hình thức thương mại năng lượng Congressional investigators are probing whether major banks provided Enron with billion of dollars in loans disguised as energy trades hay không.
Nhìn lại quá khứ, những khoản cho vay dễ dàng từ ngân hàng favorable loans from banks chính là cốt lõi của vấn đề tạo ra cuộc khủng hoảng giá chứng khoán effervescent stock prices và sự sụp độ của TTCK năm 1929 the 1929 stock market crash. Đạo luật Glass Steagall Glass-Steagoll Act ra đời từ thời trì trệ Depression era đã tách biệt hai ngân hàng thương mại commercial banking và ngân hàng đầu tư investment banking. Kết quả là, đã ngăn chặn được trường hợp lạm dụng cases of abuses của thời kỳ 1929.
Tuy nhiên, vào thập niên 90, nhiều rào cản đã được tháo dỡ many of those barriers have been dismantled và những ngân hàng này lại được phép sở hữu bởi cùng công ty mẹ followed these bank to be owned by the same parent company. Schlesinger đã nhìn vào sự thật: "Sự huỷ luật Class-Steagall làm cho Fed sẽ có nhiều câu hỏi hơn đối với vụ Enron With Glass-Steagall`s repeal, there will be more questions to be asked of the Fed in the Enron case".
Những lời phát biểu của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Chairman of the Federal Reserves Alan Greenspan dường như cũng không có tác động has little leverage vào lúc này.
Công cụ chủ yếu của ông trong việc duy trì niềm tin của thị trường his main tool for restoring market confidence là hạ lãi suất lowering interest rates. Tuy nhiên, làm như vậy sẽ có rủi ro lan truyền sự hoảng loạn ra khắp thế giới would risk spreading panic worldwide rằng, tình hình đã quá tồi tệ things are much worse và như vậy sự hồi phục kinh tế sẽ khó khăn hơn mọi người nghĩ economic recovery is much shakier than most think. Hơn thế nữa, mức lãi suất 1,75% như hiện nay là đã ở mức thấp nhất trong 4 thập kỷ vừa qua benchmark short-term rates already at four-decade lows.
Vế phần Tổng thống Bush phải viện dẫn đến những lời nói resort to words: ông ca ngợi sinh lực bền bỉ của nền kinh tế Mỹ he has praised the vitality of the American economy và đồng thời phê phán một vài trường hợp "con sâu làm rầu nồi canh" trong phòng họp của ban giám đốc công ty blamed "a few rotten apples that injure its neighbors" in corporate boardrooms dẫn đến những hành động phi pháp malfeasances.
Gần đây nhất, để có những hành động thiết thực sau một loạt những lời nói real actions after words Tổng thống Bush đã ký một đạo luật tăng gấp 4 lần hình phạt cho tội gian lận về kế toán signed a law that quadruples penalties for accounting fraud Đạo luật này phần lớn do Thượng nghị sĩ Senator Paul Sarbane thuộc đảng Dân chủ Democratic, bang Maryland soạn thảo, với mục đích hạn chế việc lừa đảo các nhà đầu tư của các giới chức điều hành công ty trở nên khó khăn hơn make it harder for company executives to deceive investors.
Đạo luật này nghiêm khắc hơn rất nhiều so với những biện pháp mà ông Bush đề nghị trước đó the legislation was far tougher than measures previously proposed by Bush. Giải thích điều này, các nhà phân tích cho rằng, ông Bush đã bị áp lực khi phải ký đạo luật nghiêm khắc Bush was under pressure to sign the tougher law vì Chính phủ của ông bị tố cáo là quá thân cận với các công ty lớn his administration was accused of too close to big business. Nếu không làm như vậy, các đồng sự của ông thuộc đảng Cộng hoà sẽ chịu hậu quả chính trị trong cuộc bầu cử vào ngày 5 tháng 11 tới đây his fellow Republicans could face political repercussions at the ballot box next November 5.
Mức án tù tối đa cho các quan chức điều hành phạm tội lừa đảo qua thư từ và điện báo được tăng gấp 4 lần: 20 năm Maximun jail time for executives who commit mail or wire fraud is quadrupled: 20 years. Đạo luật cũng ấn định tội danh mới "lừa đảo chứng khoán" với án tù tối đa là 25 năm the bill establishes a new crime of "securities fraud" with maximum sentence of 25 years. Ngoài ra, còn có điều khoản về việc tăng ngân sách cho Uỷ ban Chứng khoán và Thị trường Chứng khoán increase flinging for the Securities and Exchange Commission - SEC, cơ quan của chính phủ phụ trách giám sát các công ty governments corporate watchdog.
Tổng thống Bush hùng hồn tuyên bố trước khi đặt bút ký đạo luật mới: "Các tội phạm trong kinh doanh sẽ không còn những đồng tiền kiến được một cách dễ dàng nữa No more easy money for corporate criminals… Trước mắt họ là thời buổi khó khăn Just hard time ahead of them. Hiện diện trong buổi lễ tại Phòng phía Đông thuộc Nhà Trắng White House East Room là khoảng 20 nhân vật chủ chốt của đảng Dân chủ và Cộng hoà two dozen key Democrats and Republicans, nhưng lại có rất ít các giới chức điều hành công ty few corporate CEOs.
"Căn bệnh" của nền kinh tế Mỹ đang được chạy chữa bằng những liều thuốc cụ thể do Tổng thống Bush "kê toa". Phương thuốc này có hiệu nghiệm hay không còn chờ thời gian để kiểm chứng.
ĐTCK
