10 Khẩu quyết phân tích kỹ thuật (Kỳ 4): Phân tích Khối lượng - Chìa khóa để hiểu thị trường
Trong phân tích kỹ thuật, một yếu tố quan trọng thường bị bỏ qua là khối lượng giao dịch. Trong khi đây là một chỉ báo cung cấp cái nhìn sâu sắc về sức mạnh của một xu hướng và có thể giúp nhà đầu tư dự đoán sự đảo chiều của thị trường.
Khối lượng – Một phần quan trọng cho bức tranh toàn cảnh
Khối lượng giao dịch (volume) đóng vai trò rất quan trọng trong phân tích kỹ thuật. Nó không chỉ đơn thuần là số lượng cổ phiếu được mua bán trong một khoảng thời gian nhất định mà còn cung cấp nhiều thông tin hữu ích cho nhà đầu tư.
Một số vai trò chính của khối lượng giao dịch:
- Đánh giá tính thanh khoản: Khối lượng giao dịch lớn cho thấy cổ phiếu có tính thanh khoản cao, dễ dàng mua bán mà không ảnh hưởng nhiều đến giá. Ngược lại, trong khi khối lượng giao dịch thấp cho thấy tính thanh khoản “mỏng”, nhà đầu tư sẽ gặp khó khăn trong việc mua bán với số vốn đầu tư lớn và việc phản ứng nhanh với các biến động giá lớn có thể xảy ra sẽ kém linh hoạt hơn.
- Xác nhận xu hướng: Khối lượng giao dịch thường tăng khi giá tăng và giảm khi giá điều chỉnh. Điều này cho thấy sự quan tâm và sức mạnh của xu hướng tăng. Trái lại, khối lượng giao dịch tăng khi giá giảm cho thấy áp lực bán mạnh và xu hướng giảm có thể sẽ tiếp diễn. Bên cạnh đó, sự phân kỳ giữa giá và khối lượng được xem là một hiện tượng đáng quan tâm vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sự suy yếu của xu hướng hiện tại và dẫn đến sự hình thành những điểm đảo chiều tiềm năng.
- Xác nhận các điểm phá vỡ (Breakout): Khối lượng giao dịch tăng đột biến khi giá vượt qua ngưỡng kháng cự là tín hiệu cho thấy sự phá vỡ có thể thành công và xu hướng tăng mới có thể hình thành. Tương tự, khối lượng giao dịch tăng đột biến khi giá phá vỡ ngưỡng hỗ trợ cho thấy sự suy yếu của xu hướng hiện tại và xu hướng giảm mới có thể bắt đầu.
Phân kỳ khối lượng - Tín hiệu đảo chiều tiềm năng
Ở bài viết 10 Khẩu quyết phân tích kỹ thuật (Kỳ 2), chúng ta đã biết rằng mỗi chu kỳ thị trường bao gồm 4 giai đoạn: tích lũy, tăng giá, phân phối và giảm giá và phân kỳ khối lượng xảy ra khi giá chứng khoán di chuyển theo một hướng (giai đoạn tăng giá và giảm giá) trong khi khối lượng giao dịch lại di chuyển theo hướng ngược lại. Đây có thể là một tín hiệu cảnh báo sớm về sự suy yếu của xu hướng hiện tại và khả năng đảo chiều.
Phân kỳ tăng: Cổ phiếu MSN trong giai đoạn tháng 10/2022 có giá tạo đáy sau thấp hơn đáy trước, nhưng khối lượng giao dịch tại đáy sau lại có sự gia tăng mạnh hơn so với trước đó. Điều này cho thấy lực bán đang suy yếu và dòng tiền “bắt đáy” đang mạnh lên cho thấy tín hiệu mua đã xuất hiện và giá của MSN nhanh chóng phục hồi gần 60% (tính từ đáy cuối tháng 10) trong tháng 11 liền kề sau đó.
Biểu đồ giá của cổ phiếu MSN giai đoạn tháng 9 – 12 năm 2022
Nguồn: https://stockchart.vietstock.vn/
Phân kỳ giảm: Cổ phiếu VNM trong giai đoạn tháng 6-9/2023 có giá tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước, nhưng khối lượng giao dịch tại đỉnh sau lại thấp hơn đỉnh trước. Đây là dấu hiệu cho thấy lực mua đang cạn kiệt, dòng tiền không còn đủ mạnh để đẩy giá lên cao hơn và tín hiệu bán xuất hiện. Ngay sau đó, trong tháng 10 cổ phiếu này đã giảm mạnh hơn 18% từ đỉnh tháng 9 trước đó.
Biểu đồ giá của cổ phiếu VNM giai đoạn tháng 6 – 12 năm 2023
Nguồn: https://stockchart.vietstock.vn/
Kết hợp các chỉ báo để gia tăng xác suất thành công
Để tăng độ chính xác và hiệu quả trong việc nhận định thị trường, nhà đầu tư có thể kết hợp phân tích khối lượng với các phương pháp và chỉ báo kỹ thuật khác như RSI, MACD, Stchastic Oscillator,...
Kết hợp với đường trung bình động: Khi giá cổ phiếu vượt lên đường trung bình động 20 ngày với khối lượng giao dịch lớn, đó là tín hiệu mua mạnh mẽ, cho thấy xu hướng tăng giá đang hình thành và được hỗ trợ bởi lực cầu lớn.
Kết hợp với mô hình nến: Mô hình nến "Búa" hoặc "Sao Mai" xuất hiện kèm theo khối lượng giao dịch lớn thường là tín hiệu đảo chiều tăng giá đáng tin cậy. Ngược lại, mô hình nến "Người treo cổ" hoặc "Sao Hôm" xuất hiện với khối lượng lớn có thể báo hiệu sự đảo chiều giảm giá.
Ví dụ cụ thể ở trường hợp cổ phiếu DXG, chúng ta có thể thấy khối lượng giao dịch đóng vai trò quan trọng trong quá trình test đường SMA 20 tuần. Tại những vòng tròn đỏ mà người viết đã thể hiện trên đồ thị tuần bên dưới, giá cổ phiếu DXG hầu như không có sự bứt phá mạnh mẽ và đã thất bại trong việc test đường SMA 20 tuần do thiếu sự ủng hộ của dòng tiền. Trái lại, ở những vòng tròn vàng trên biểu đồ, cổ phiếu DXG cắt lên trên đường SMA 20 tuần và tiếp đà tăng giá cùng với sự gia tăng liên tục của khối lượng giao dịch đã cho thấy lực cầu chính là yếu tố cần và đủ cho các nhịp tăng này.
Tín hiệu phân kỳ giảm xuất hiện khá rõ ràng tại vùng đỉnh tháng 4/2022 khi giá cổ phiếu liên tục tạo các đỉnh và đáy mới cao hơn (Higher High, Higher Low) nhưng khối lượng giao dịch lại có xu hướng giảm dần. Cùng với tín hiệu bán của MACD, chúng ta có thể thấy trước được sự chấm dứt của một nhịp tăng nóng trước đó và xu hướng điều chỉnh dài hạn đã xảy ra khi giá cổ phiếu DXG liên tục phá vỡ các ngưỡng hỗ trợ quan trọng.
Biểu đồ giá của cổ phiếu DXG giai đoạn năm 2020-2024
Nguồn: https://stockchart.vietstock.vn/
Kết luận
Phân tích khối lượng là một công cụ quan trọng trong phân tích kỹ thuật mà các nhà giao dịch/đầu tư theo trường phái hành động giá (Price Action) thường bỏ qua sẽ là một điểm thiếu sót quan trọng khi thực hiện phân tích trong thị trường chứng khoán.
Công cụ này giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về động lực thị trường và đưa ra quyết định giao dịch sáng suốt hơn. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam còn nhiều biến động, việc nắm vững kỹ thuật phân tích khối lượng, kết hợp với các chỉ báo và phương pháp phân tích khác, càng trở nên cần thiết để nhà đầu tư đạt được thành công.
Đón đọc: 10 Khẩu quyết phân tích kỹ thuật (Kỳ 5): Hệ thống giao dịch đường trung bình động – Giao cắt có hái ra tiền?
Phòng Tư vấn Vietstock
