Trung Quốc đã hỗ trợ 230 tỷ USD cho ngành xe điện?
Trong hơn một thập kỷ qua, Trung Quốc đã âm thầm hỗ trợ mạnh tay cho ngành xe điện.
Theo một nghiên cứu mới từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), quốc gia này đã chi không dưới 230.8 tỷ đô la để nuôi dưỡng ngành công nghiệp này. Con số này tương đương 18.8% tổng doanh số bán xe điện từ 2009 đến 2023, một minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của Bắc Kinh đối với tương lai di chuyển xanh, Scott Kennedy - người phụ trách thị trường Trung Quốc tại CSIS cho biết.
Đáng chú ý, mức hỗ trợ đã tăng đáng kể theo thời gian: từ 6.74 tỷ USD mỗi năm trong 9 năm đầu tiên, tăng gấp ba lần trong giai đoạn 2018-2020 và tiếp tục tăng mạnh từ sau năm 2021.
Báo cáo trên được đưa ra sau khi EU đã áp thuế đối với xe điện Trung Quốc và Mỹ đã tăng thuế nhập khẩu với mặt hàng này lên 100%.
Trong khi Trung Quốc đang tăng tốc, phương Tây dường như đang chậm chạp trong cuộc đua này. Ông Kennedy nhận định: "Nhìn chung, các nhà sản xuất ô tô và Chính phủ phương Tây đã chần chừ và không đủ quyết liệt". Trong một báo cáo cách đây 4 năm, ông từng đề cập đến các chính sách với xe điện Trung Quốc có khả năng gây ra căng thẳng thương mại.
Theo ông Kennedy, sự hỗ trợ của Trung Quốc không chỉ giới hạn ở tiền mặt; các chính sách phi tiền tệ cũng đã tạo ra một sân chơi có lợi cho các nhà sản xuất trong nước.
Tuy nhiên, con đường phát triển không hoàn toàn suôn sẻ. Trong giai đoạn đầu, có ít nhất năm công ty bị phát hiện lừa đảo chính phủ hơn 1 tỷ nhân dân tệ (140 triệu USD).
Mặc dù vậy, sự phát triển nhanh chóng của ngành này đã tạo ra áp lực cạnh tranh khốc liệt, đẩy các nhà sản xuất ô tô nước ngoài vào thế khó. Các nhà phân tích của Bank of America thậm chí còn khuyến nghị các nhà sản xuất ô tô lớn của Mỹ nên rời khỏi Trung Quốc và tập trung nguồn lực ở nơi khác.
"Các nhà phân tích ô tô độc lập và các nhà sản xuất ô tô phương Tây mà tôi đã nói chuyện đều đồng ý rằng các nhà sản xuất xe điện và pin của Trung Quốc đã đạt được tiến bộ to lớn và phải được xem xét một cách nghiêm túc”, ông Kennedy nói.
Tuy nhiên, thành công về doanh số không đồng nghĩa với lợi nhuận cao. BYD, gã khổng lồ xe điện Trung Quốc, chỉ kiếm được 739 USD lợi nhuận trên mỗi xe, trong khi con số này của Tesla là 2,919 USD. Cuộc chiến giá cả đang diễn ra gay gắt, với nhiều công ty phải cắt giảm giá hoặc tung ra các mẫu xe giá rẻ hơn.
Công ty khởi nghiệp xe điện Trung Quốc Nio cho biết hồi tháng trước rằng họ dự kiến khoảng 10 nhà sản xuất ô tô sẽ thua lỗ trên thị trường Trung Quốc, chỉ còn lại 20 đến 30 công ty. Công ty này cũng đang thua lỗ.
Trong bối cảnh này, Mỹ đang nỗ lực bắt kịp. Đạo luật Giảm lạm phát đã phân bổ 370 tỷ USD cho công nghệ sạch. Tuy nhiên, liệu điều này có đủ để cạnh tranh với chiến lược dài hơi của Trung Quốc?
Vũ Hạo (Theo CNBC)
